Woordenboekgebruik tijdens examen

Leerlingen kunnen toch tijdens het examen tekstbegrip  woorden opzoeken in het woordenboek? Uit onderzoek blijkt echter dat leerlingen die veel woorden moeten opzoeken vaak in tijdnood komen:

“Een belangrijk probleem is wel de tijd die het woordenboekgebruik vraagt. Van de 80 leerlingen die de enquête hadden ingevuld, gaven er 23 aan in tijdnood te zijn gekomen bij woordenboekgebruik. Van deze 23 leerlingen weten echter slechts 10 het tijdgebrek aan het gebruik van het woordenboek.”
Kanttekening: Slechts 10? 10 teveel!! Hierbij moeten we nog opmerken dat het onderzoek is verricht in opdracht van de Centrale Examencommissie Vaststelling Opgaven (CEVO), die nota bene het woordenboekgebruik heeft ingevoerd!

Vaststaat dat woordenboekgebruik tijdnood kan opleveren. Is het niet beter dit zoveel mogelijk te voorkomen door de leerlingen een behoorlijk dekkend examenvocabulaire te laten leren? Als dit gebeurt via een contextueel idioomboek, zoals bijvoorbeeld in Step Up, Build Up, Follow Up en Finish Up, leest de leerling ook nog eens een paar duizend contextzinnen, die qua omvang overeenkomen met een groot aantal examenteksten. Bovendien geeft het woordenboek geen soulaas bij luistervaardigheid en gespreksvaardigheid.

Over het woordenboekgebruik schrijft docent Joppe Luiten op zijn site het volgende:

Ik heb proeven genomen met eindexamenkandidaten. daaruit blijkt dat het opzoeken van een woord gemiddeld 30 seconden duurt. Als je 20 woorden op moet zoeken in een tekst, ben je dus 10 minuten kwijt. Je hebt zo’n 8 tot 9 teksten. Reken je zelf verder?
Eigenlijk nog erger dan tijdnood is het feit dat je elke keer als je het woordenboek induikt, je concentratie op de tekst wordt onderbroken. Dat is heel storend, je wordt er zenuwachtig van, het verslechtert je resultaat en het kost nog meer tijd. 

Leerlingen over het opzoeken van woorden tijdens het examen.
Elk jaar weer verschijnen vlak na de examens op Internet uitspraken van leerlingen over het opzoeken van woorden. Enkele citaten:
“We moesten wel veel woorden opzoeken die we nooit gehad hadden. We hadden echt meer tijd nodig.”.
“Woensdag was de topper vmbo-Engels: de leerlingen moesten veel woorden opzoeken en dat kostte kostbare tijd.
“Ook werden veel moeilijke woorden gebruikt in de teksten zelf. Waardoor men dus nog minder tijd uiteindelijk over had, voor het maken van de opgaves. ”
“Er waren te veel open vragen en sommige teksten waren te moeilijk, met moeilijke woorden waardoor je de tekst niet begrijpt.”
“Ik ben erg slecht in engels en kwam dus ook in tijdnood omdat ik constant de woorden moest opzoeken.”
“Het lezen gaat erg langzaam,. moet veel woorden opzoeken en heb het idee dat de boodschap toch minder overkomt.”
“Ik moest 1 voor 1 al die woorden opzoeken! vooral de laatste paar vragen met die woorden invullen.”
“Ik vondt de engelse examen van vmbo kb erg pittig, heel veel woorden snapte ik gewoon niet , je mag er een woordenboek bij gebruiken , nou dan heb je wel recht op 3 uur een examen doen , want ik vondt het echt heel erg moeilijk jha zal ik a doen of toch maar e , je snapte sommige teksten gewoon niet” (digischool)
In TROUW van 27 mei 2008 zegt eindexamenkandidate vmbo Stephanie:
“Ik had op het eind nog maar drie minuten over. Ik moest veel woorden opzoeken. Dat kost allemaal tijd.” Stephanie vindt dat ze niet goed is voorbereid op het examen. “Met Engels hebben we de laatste tijd niet zoveel gedaan. Geen woordjes stampen of grammatica leren. We lazen bijna alleen maar teksten”.

Ons commentaar naar de docenten toe: “Doe de leerlingen toch niet tekort en schaf een idioomboek aan. Indirect vragen de leerlingen daar zelf om! Alleen maar teksten oefenen is niet voldoende.”

Hoe scoren de idioomboeken uit de Up&Up serie op het centraal examen?
Elk jaar komen een paar honderd ‘moeilijke woorden’ uit Step Up, Build Up, Follow Up en Finish Up voor in de centrale examens. Het zal duidelijk zijn wat dit betekent voor een leerling die deze woorden kent.
Uit Step Up (BB/KB) kwamen de afgelopen jaren gemiddeld 310 ‘moeilijke woorden’ voor op het centraal examen zoals complaint, experience, achievement, access, recommend, species, behave, suspicion,annoy, persuade, cope, attitude.
Uit Build Up (GL/TL) kwamen in 2017 ca. 340 ‘moeilijke woorden’ voor op het centraal examen vmbo GL-TL zoals  boast, persuade, bond, consequently, harm, judgement, purchase, recommend, treat.
Uit Follow Up (HAVO) kwamen de afgelopen jaren gemiddeld 350 ‘moeilijke woorden’ voor op het centraal examen zoals  increase, treat, suspect, threat, anxiety, betrayal.
Uit Finish Up (VWO) kwamen de afgelopen jaren gemiddeld 400 ‘moeilijke woorden’ voor op het centraal examen zoals influx, deceptive, resources, assumption, reassure, bias, prolific, device, vulnerable, benefit, lethal, conduct.

Reacties van harte welkom op:  pvandervoort1@gmail.com